ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟ-ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΛΗΔΑ

To -γνωστό- intro

Όπως ήδη γνωρίζεις, στη σοφίτα θέλω να μοιράζομαι μαζί σου ιστορίες. Ιστορίες όχι μόνο δικές μου αλλά και ανθρώπων που σέβομαι, αγαπώ, θαυμάζω και εκτιμώ. Δεν πρόκειται ακριβώς για συνεντεύξεις, τουλάχιστον όχι όπως τις ξέρουμε μέχρι τώρα.

Θα έλεγα περισσότερο ότι κάνουμε μια χαλαρή κουβέντα στη σοφίτα, πίνοντας κάποιο ρόφημα και μοιραζόμαστε απόψεις. Ακριβώς όπως μπορούμε να κάνουμε με τους φίλους μας.

Σήμερα στην παρέα της σοφίτας: Λήδα Δημητριάδου

Σήμερα θα τα πούμε με την Λήδα και έχει πολλά να μοιραστεί μαζί μας.

Αυτή τη φορά θα μιλήσουμε για το περιβάλλον και η Λήδα είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για αυτό, αφού είναι περιβαλλοντολόγος. Πώς προέκυψε αυτό;

Με την Λήδα γνωριζόμαστε από την εποχή των παγετώνων… εεε… την εποχή του πανεπιστημίου ήθελα να πω! ? Κολλητές και γειτόνισσες από τότε λοιπόν, μιας που μέναμε στην ίδια πολυκατοικία στις απέναντι πόρτες (another story to share with you)! ??

Το αντικείμενο των σπουδών της ήταν διαφορετικό από το δικό μου, δηλαδή τελείωσε το Τμήμα Περιβάλλοντος. Στη συνέχεια, ακολούθησαν δύο μεταπτυχιακά και τώρα την καμαρώνω την φιλενάδα μου σαν παγόνι, αφού την βλέπω να εργάζεται στο αντικείμενο που σπούδασε και αγαπάει, το περιβάλλον. Την καμαρώνω και για άλλα, όμως, ε! Να τα λέμε κι αυτά! ?❤

❀ ❀ ❀

Να τα πούμε;

➥ Θα έλεγα να ξεκινήσουμε από κάποιες βασικές πληροφορίες γύρω από την επιστήμη του περιβάλλοντος. Πολλοί μπορεί να αναρωτηθούν… τι είναι περιβάλλον;

Χμ…καλή ερώτηση, μου την κάνουν συχνά. Γενικά, «περιβάλλον» είναι οτιδήποτε υπάρχει γύρω σου. Ωστόσο, οι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι «περιβάλλον» είναι μόνο η φύση. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Και τα κτήρια είναι περιβάλλον, λέγεται μάλιστα «δομημένο περιβάλλον». Από την άλλη πλευρά, η φύση -όπως την βλέπεις- λέγεται «φυσικό περιβάλλον».

➥ Τι είναι αυτό που σπούδασες και τι κάνει κάποιος, τέλος πάντων, με αυτό το πτυχίο τελικά;
​Αυτό που σπούδασα είναι μια τεράστια «ομπρέλα» πραγμάτων που περιλαμβάνει από σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όλες οι μορφές ρύπανσης (δηλαδή του νερού, του αέρα και του εδάφους), όλες οι μορφές που χρησιμοποιούμε σήμερα για να παράξουμε ενέργεια, η διαχείριση των αποβλήτων, τα οικοσυστήματα κτλ. Κάποιος που έχει αυτό το πτυχίο (ή που ενδιαφέρεται να σπουδάσει τον κλάδο του περιβάλλοντος) μπορεί κυριολεκτικά να ασχοληθεί σχεδόν με οτιδήποτε: θα μπορούσε να γίνει από μηχανικός περιβάλλοντος μέχρι δικηγόρος σε θέματα περιβάλλοντος ή γιατρός που να ασχολείται με παθήσεις που προκαλούνται από το περιβάλλον αλλά και οικολόγος ή και θέματα που έχουν σχέση με το «πρασίνισμα» των επιχειρήσεων. Υπάρχουν πάρα πολλά παρακλάδια με τα οποία θα μπορούσε κάποιος να ασχοληθεί, αρκεί να το ψάξει.

➥ Ποιος τομέας της επιστήμης του περιβάλλοντος είναι αυτός που σου αρέσει ένα «τσακ» παραπάνω;
​Αν σου πω ότι δεν μπορώ να διαλέξω μόνο έναν; Επειδή το περιβάλλον είναι τόσο ευρεία έννοια, η κάθε πλευρά του μου κεντρίζει το ενδιαφέρον από διαφορετική σκοπιά. Η δουλειά μου είναι κατά βάση πάνω στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή, αλλά με ενδιαφέρουν πολύ τα θέματα που έχουν σχέση με την ενέργεια (ή/και την εξοικονόμησή της) αλλά και τα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και ρύπανσης νερού και εδάφους.

➥ Όταν μαθαίνει κάποιος ότι σπούδασες περιβαλλοντολόγος, πώς αντιδράει και ποια ερώτηση μπορεί να σου κάνει πρώτα;
Οι πρώτες δύο ερωτήσεις που θα μου κάνει κάποιος είναι και αυτές που μου έκανες ή πιο απλά «δηλαδή τι κάνεις;». Παρ’ όλα αυτά να σου πω ότι θεωρώ (όχι επειδή είμαι περιβαλλοντολόγος) ότι θα έπρεπε να υπάρχει πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση από μικρή ηλικία στα θέματα περιβάλλοντος, μιας και πιστεύω ότι από μικρός πρέπει να αποκτήσεις περιβαλλοντική συνείδηση και να δημιουργήσεις φιλοπεριβαλλοντικές συνήθειες και συμπεριφορές. Τα παιδιά είναι οι μελλοντικοί ενήλικες που οι συμπεριφορές τους θα καθορίσουν πολλά πράγματα.

➥ Τι είναι αυτό που θα κάνει κάποιος -δείχνοντας ασέβεια στη φύση και στους γύρω του ταυτόχρονα- και θα σε εκνευρίσει;
Νομίζω πιο πολύ απ’ όλα μπορώ να εκνευριστώ με την ευκολία που κάποιοι άνθρωποι πετάνε τα σκουπίδια τους κάτω στο πάτωμα/στο δρόμο/σ’ ένα δάσος/στη θάλασσα. Αν το δω, πηγαίνω στον όποιον κύριο ή κυρία και του λέω πολύ ευγενικά «Συγγνώμη, κάτι σας έπεσε» και ίσως από ντροπή το σηκώνουν από τον δρόμο και η κρυφή μου σκέψη είναι ότι ίσως και να το πετάξουν στα σκουπίδια και όχι πάλι κάτω στα επόμενα 100 μέτρα.

➥ Ευτυχώς πλέον έχει αρχίσει να γίνεται πιο έντονη η προσπάθεια για ευαισθητοποίηση στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος. Για πες μας 10 μικρά -αλλά πολύ σημαντικά- καθημερινά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το περιβάλλον να “αναπνεύσει”.

1. Αγόρασε ένα γυάλινο μπουκάλι και γέμιζέ το με νερό αντί να χρησιμοποιείς πλαστικά μπουκαλάκια νερού.
2. Αγόρασε ένα θερμός ή μια κούπα για να βάζεις τον καφέ ή το τσάι σου.
3. Ανακύκλωσε!
4. Όταν πλένεις πιάτα ή κάνεις μπάνιο, μην αφήνεις το νερό της βρύσης να τρέχει.
5. Άλλαξε τις λάμπες σου σε οικονομικές.
6. Επίλεξε σπίρτα αντί για αναπτήρα (μιας και ο αναπτήρας κατασκευάζεται από πλαστικό και γεμίζεται με βουτάνιο που είναι παράγωγο του πετρελαίου).
7. Μην χρησιμοποιείς πλαστικές σακούλες.
8. Μην χρησιμοποιείς πλαστικά καλαμάκια και πλαστικά κουταλάκια του καφέ! Αντ’ αυτού χρησιμοποίησε προϊόντα βιοδιασπώμενα (δηλαδή που μπορούν να διασπαστούν φυσικά από το περιβάλλον), όπως προϊόντα από μπαμπού.
9. Σταμάτα να ζητάς την ανάλυση του λογαριασμού σου σε έντυπη μορφή.
10. Χρησιμοποίησε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες.

➥ Ίσως κάποιος ρωτήσει “γιατί να κάνω ανακύκλωση”. Τι όφελος μπορεί να έχει ο καθένας μας μέσα από αυτή τη διαδικασία;
Κοίτα, αρχικά οι άνθρωποι πρέπει να αντιληφθούμε ότι δεν είμαστε κάτι «έξω» από το περιβάλλον. Τα σκουπίδια υπάρχουν παντού πλέον και το χειρότερο είναι ότι έχουν φτάσει ακόμα και σε ακατοίκητα νησιά. Τον Μάρτιο, για να καταλάβεις, βρέθηκαν περίπου 1.000.000 παπούτσια και περισσότερα από 414 εκ. πλαστικά σε κάποια απομακρυσμένα νησιά στον Ινδικό ωκεανό -κάποια εκ των οποίων ήταν και ακατοίκητα. Ίσως κάποιος μου πει «και τι με νοιάζει εμένα τι γίνεται στον Ινδικό Ωκεανό;».
Θα σου μιλήσω λοιπόν και για τις ελληνικές θάλασσες, όπου το 50% των απορριμμάτων που εντοπίζονται είναι πλαστικές σακούλες, πλαστικά μπουκάλια νερού και αλουμινένια κουτάκια αναψυκτικών. Αυτό σημαίνει ότι επί της ουσίας «κολυμπάμε» μέσα στο πλαστικό. Αυτή είναι η ανθρωποκεντρική πλευρά. Ωστόσο υπάρχει και η φιλοπεριβαλλοντική πλευρά που απλώς θέλεις να αφήσεις το περιβάλλον γύρω σου όσο καλό (αν όχι καλύτερο) από όσο το βρήκες.

➥ Στην Καλαμάτα είχα δει σε ένα πάρκο έναν ειδικό κάδο για την κομποστοποίηση και μου είχε κάνει εντύπωση. Επίσης, εντύπωση μου είχε κάνει που δεν είχα ιδέα τι είναι αυτό! Τώρα τελευταία το ακούω όλο και περισσότερο. Εσύ τι πιστεύεις για τη μέθοδο της κομποστοποίησης;
Η κομποστοποίηση είναι μια φυσική διαδικασία, η οποία μετατρέπει τα οργανικά υλικά σε μια πλούσια σκούρα ουσία. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Σε έναν ειδικό κάδο, που κλείνει, αναμειγνύονται οργανικά υπολείμματα (π.χ. υπολείμματα λαχανικών, σάπια/χαλασμένα φρούτα, τσόφλια αυγών, ξεραμένα λουλούδια, φύλλα, κλαδάκια κτλ) και κάθε 3 με 6 μέρες τα ανακατεύουμε.
Αυτό που θέλουμε να επιτύχουμε είναι η παραγωγή του κομπόστ, το οποίο είναι εξαιρετικό λίπασμα για τα φυτά μας. Ωστόσο, θεωρώ ότι για να κάνει κάποιος επιτυχημένη κομποστοποίηση πρέπει να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό, μιας και υπάρχουν πράγματα που δεν επιτρέπονται να μπουν μέσα στον κάδο (π.χ. πλαστικό) και υπάρχουν και προϋποθέσεις για την αποτελεσματική κομποστοποίηση (σωστό μείγμα υλικών, αερισμός και υγρασία).

➥ Ως περιβαλλοντολόγος, τι σε προβληματίζει περισσότερο σε αυτό που ονομάζεται «κλιματική αλλαγή»;
Πιστεύω πως το πιο προβληματικό κομμάτι στο όλο θέμα που λέγεται «κλιματική αλλαγή» είναι ότι επειδή οι επιπτώσεις της δεν είναι άμεσα ορατές και πολλές φορές (οι επιπτώσεις) βρίσκονται σε άλλα σημεία του πλανήτη, δηλαδή δεν μπορείς να δεις από τη μια μέρα στην άλλη τους πάγους να λιώνουν ή τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει, υπάρχει κόσμος που δεν πιστεύει στην ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής θεωρώντας όλο αυτό μια τεράστια θεωρία συνωμοσίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει δράση από την πλευρά των πολιτών και πολλές φορές και των κυβερνήσεων.

➥ Τι είναι το πιο αστείο και ταυτόχρονα άτοπο που έχεις ακούσει για την κλιματική αλλαγή;
Ότι δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή και πως όλοι οι επιστήμονες που ισχυρίζονται ότι υπάρχει, λένε ψέματα για να μας κοροϊδέψουν!

➥ Η Μαργαρίτα, ένα γλυκό κορίτσι της παρέας της σοφίτας μας, ψάχνει στην Ελλάδα να βρει καλαμάκια από μπαμπού, αλλά δεν τα έχει καταφέρει ως τώρα. Αυτό την οδήγησε στο να τα παραγγείλει από το εξωτερικό. Η αλήθεια είναι πως κι εγώ που το έψαχνα κάποια στιγμή, έβρισκα μόνο στο εξωτερικό. Έχω την αίσθηση πως όλο και περισσότεροι στρέφονται σε αυτό και το καταλαβαίνουμε μέσα και από τις διαφημίσεις γύρω από αυτό το υλικό για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος. Πώς σου φαίνεται σαν λύση αντικατάστασης του πλαστικού; Θα τα χρησιμοποιούσες;

Όσον αφορά τα καλαμάκια δεν έχω βρει κάποιο φυσικό κατάστημα. Ωστόσο, μπορείς να τα βρεις σε ηλεκτρονικά καταστήματα στην Ελλάδα, όπως αυτά:

• https://www.indrahome.gr/product-category/eco-products/bamboo/,
• https://www.you.gr/mikrosyskeves-eidh-spitiou/eidi-kouzinas/kalamakia/humble-bamboo-straw-(4pcs),ecoyou,
• https://sapontina.gr/products/show/bamboo-kalamakia-me-bourtsa-set-5-tem-100787,
• https://www.gemohouse.gr/Product/38729/Page/1091/el/Xartina-kalamakia-mpampou-25tmx/?ref=bestprice&ref=bestprice.gr&b=1561013359

Φυσικά και θα χρησιμοποιούσα καλαμάκια από μπαμπού, μιας και ένα και μόνο καλαμάκι μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ζημιές. Για να σου δώσω να καταλάβεις, ένα πλαστικό καλαμάκι (ένα και μόνο!) χρειάζεται 200 χρόνια για να αποδομηθεί εντελώς από το περιβάλλον. Και υπάρχουν είδη πλαστικών που δεν μπορούν να αποδομηθούν εντελώς ποτέ! Τα καλαμάκια από μπαμπού είναι πολλαπλών χρήσεων και αυτό σημαίνει ότι μετά τη χρήση τους δεν καταλήγουν στον κάδο απορριμμάτων, αλλά πλένονται και χρησιμοποιούνται ξανά.

➥ Αν κάποιος ενδιαφέρεται να ανακαλύψει εθελοντικές περιβαλλοντικές δράσεις, πού θα τον παρέπεμπες να πάει ή να απευθυνθεί;
Υπάρχουν πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως ο Αρκτούρος, η WWF, ο Αρχέλων (που προστατεύει τις θαλάσσιες χελώνες) κ.α. Υπάρχουν και Δήμοι που οργανώνουν περιβαλλοντικές δράσεις. Θεωρώ ότι μια απλή αναζήτηση να κάνει κάποιος στο διαδίκτυο ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα βρει κάτι.

➥ Πιστεύεις ότι έχουμε βελτιωθεί σαν χώρα στο ζήτημα της ανακύκλωσης;
Χμ. Δύσκολη ερώτηση. Θεωρώ πως ναι αλλά έχουμε περιθώρια βελτίωσης.

➥ Ποια χώρα θα έλεγες πως είναι υπόδειγμα στην προστασία του περιβάλλοντος;
Χωρίς αμφιβολία οι Σκανδιναβικές, η Ολλανδία και η Ελβετία! Η Φινλανδία, η Σουηδία και η Νορβηγία προσπαθούν μέχρι το 2035 να μην χρησιμοποιούν καθόλου άνθρακα και συμβατικές μορφές ενέργειας και να μην απελευθερώνουν αέρια του θερμοκηπίου αλλά και να μηδενίσουν όσο μπορούν τον όγκο τον αποβλήτων τους ανακυκλώνοντας. Η Ολλανδία έχει φτιάξει πλωτό πάρκο από πλαστικά σκουπίδια, εκεί χρησιμοποιούν περισσότερο ποδήλατα από αυτοκίνητα, αλλά έχουν φτιάξει (πρώτοι στον κόσμο) και λωρίδα ποδηλατών με ηλιακή ενέργεια, ονομάζεται “solar road”. Τέλος, η Ελβετία δεν έχει ούτε ένα χώρο υγειονομικής ταφής απορριμάτων -το 50% των απορριμμάτων ανακυκλώνεται, ενώ τα υπόλοιπα σκουπίδια χρησιμοποιούνται για παραγωγή ενέργειας. Και μάντεψε! Υπάρχει πρόστιμο για κάθε σακούλα σκουπιδιών που βγάζει το κάθε νοικοκυριό να πετάξει. Αν λοιπόν στην Ελλάδα εφαρμοζόταν στην πράξη πρόστιμο για τα σκουπίδια, πιστεύεις ότι τελικά θα ανανκυκλώναμε;

❀ ❀ ❀

POST-IT NOTE 1 
Αρχικά, σ’ ευχαριστώ που σε ακόμα μια κουβέντα, που είχαμε στη σοφίτα, ήσουν εδώ!

POST-IT NOTE 2
Ευχαριστώ πολύ και όλους όσους ανταποκρίθηκαν και έκαναν τις ερωτήσεις τους για να μας απαντήσει η Λήδα. Στο μεταξύ, αν σου γεννηθούν και άλλες απορίες σχετικές με το περιβάλλον, μπορείς να τις στείλεις στο Facebook/Instagram της σοφίτας ή και με email για να ξαναφέρουμε στην παρέα μας την Λήδα και να μας τις απαντήσει σε ένα round 2!

POST-IT NOTE 3
Ψέματα μην σου πω! Σαφώς και θα ξαναδείς την Λήδα στη σοφίτα (ή καλύτερα… θα διαβάσεις!), αλλά σίγουρα και για άλλα θέματα (βλέπε φοιτητικά χρόνια κ.α.)

POST-IT NOTE 4
Και για να είμαι ειλικρινής, εγώ για αυτή την πληροφορία με το σπίρτο δεν είχα ιδέα!!! Πρέπει να μιλάμε πιο συχνά για αυτά τα ζητήματα νομίζω… ?